Η χαρά του χριστιανού

Η πνευματική ζωή αναμορφώνει και δεν παραμορφώνει τον άνθρωπο. Η παρουσία του Θεού στην καρδιά του ανθρώπου γεννάει καλοσύνη. Μονάχα ο κακός άνθρωπος δεν  μπορεί να χαρεί. “ Θλῖψις καί στενοχωρία ἐπί πᾶσαν ψυχήν ἀνθρώπου, τοῦ κατεργαζομένου τό κακόν ”¹. “ Η χαρά είναι πνευματικό γεγονός. Προϋποθέτει την καλοσύνη και την αγάπη. Ο κακός δεν μπορεί ποτέ να είναι χαρούμενος άνθρωπος, αυτή είναι και η τιμωρία του, η κόλασή του”².

Ασκούμαι για να αποκτήσω αγάπη και χαρά στη ζωή μου, καρπό της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος εντός μου. Για να ενωθώ με τους άλλους και τον Χριστό και όχι για να χωριστώ και να εγκλωβιστώ στον εαυτό μου. “Άνθρωπος χωρίς χαρά, είναι χωρισμένος από τον Χριστόν, η αποταγή του είναι ψεύτικη. Ό,τι και αν κάνεις, ακόμη και η μετάνοιά σου και η αγάπη σου, δεν είναι αληθινά, εάν δεν είσαι χαρούμενος…”³.

Δεν νηστεύω, προσεύχομαι και πάω στην εκκλησία για να επιβεβαιωθώ και έτσι να θεριέψει ο εγωισμός μου κάτω από τον μανδύα της θρησκείας. Η καρδιά του ανθρώπου με την παρουσία του Θεού πλαταίνει, δεν μικραίνει…

…Οι άνθρωποι του Θεού είναι εύθυμοι. Έχουν χιούμορ και καλοσύνη, χαμογελάνε και γενικά δίπλα τους αναπνέεις ελεύθερα και αισιόδοξα. Δεν πνίγεσαι στα πρέπει και τα μη, ούτε εξετάζεσαι και αξιολογείσαι σε κανόνες και νόμους. Βιώνεις σεβασμό γι’αυτό που είσαι και για εκείνο που μπορείς να γίνεις. Γενικά δεν καταπιέζεσαι κοντά στους ανθρώπους του Θεού. Τα πρόσωπά τους είναι φωτεινά και χαρούμενα, γεγονός που φανερώνει την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην ζωή τους, κι επιτρέπει σε όποιους τους πλησιάζουν να ελπίζουν χαμογελώντας. Αναφέρεται στο Λαυσαϊκό ότι ποτέ κανείς δεν είδε τα πρόσωπα των αγίων ασκητών σκυθρωπά και σκοτεινά, αλλά χαρούμενα και φωτεινά. “ Ήν δέ ἰδεῖν αυτούς αγγαλλιωμένους κατά τήν ἔρημον. Οὐκ ἄν τις εἴποι ἐπί τήν γῆν ταύτην τοιαύτην αγγαλίασιν, οὐδέ ευφροσύνην σωματικήν. Οὐδέ στυγνός ἤ κατηφής τις ἦν ἐν αὐτοῖς”…

π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος

από το βιβλίο “Η ενοχή της χαράς”, σελ. 93-96

1.     Απόστολος Παύλος , Ρωμ. 2,9

2.     Σ. Ζουμπουλάκης, Η αδερφή μου, σελ. 55

3.     Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, Περί ζωής λόγος ελπίδος, σελ. 135-136

Γυρεύοντάς Σε...

Πηγή

Τι παγερή βραδιά πέρασα γυρεύοντάς Σε…

Χτύπησα όλες τις πόρτες  ρωτώντας τους ανθρώπους

– μα δε Σε ήξεραν.

Κι όμως σ’ αυτών των ανθρώπων τα μάτια

Εγώ Σε γνώρισα

Κι όμως σ’ αυτών των ανθρώπων τα μάτια

Σ’ αγάπησα δίχως όνομα και δίχως δόξα.

Βύρων Λεοντάρης

Απόηχοι νοερών... καταβάσεων - Εβδομάδα 9η

“Για όσα πέρασαν: Σ’ ευχαριστώ. Γι’ αυτά που θα έλθουν: Τα αποδέχομαι”

D. Ηammarskjold

Συν-χωρέσεις..

νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ

χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο,ἀκόμη καὶ ὅταν 

οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει

Ελύτης

…Όταν κάποιος δεν έχει αποδεχθεί τον εαυτό του, αυτή την άρνηση την προβάλλει παντού. Όλα τού φταίνε, γιατί τού φταίει η ίδια η ύπαρξη.  Εάν δεν επέλθει η εσωτερική συμφιλίωση, η εξωτερική γκρίνια, ως μορφή επιθετικότητας θα παραμένει απέναντι στην ζωή.

Στο ποσοστό που συμφιλιωνόμαστε με τον εαυτό μας, αντέχουμε και τον διπλανό μας, και όταν αγαπήσουμε την ζωή, τότε νικάμε και τον θάνατο.

Ο γκρινιάρης είναι το αντίθετο του δοξολογικού και ευχαριστιακού ανθρώπου. Ο δοξολογικός άνθρωπος ευχαριστεί για όλα και όλους. Για τα καλά και τα κακά, γνωρίζοντας ότι όλα προέρχονται από τον Θεό ως μέσα γνωριμίας μαζί Του και με τον βαθύτερο εαυτό μας.  «Γι’αυτό λέω, η δοξολογία είναι μεγάλη υπόθεση. Από μας εξαρτάται αν θα γευθούμε ή όχι τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός».

Σ’ αυτή την ζωή ο Θεός θα μας δώσει τα χάδια Του. Το χάδι του Θεού θα απλωθεί πάνω σε όλους τους ανθρώπους με διαφορετικούς και ίσως αντιφατικούς τρόπους. Ας μην ξεχνάμε ότι οι δρόμοι και οι τρόποι με τους οποίους ο Θεός προσεγγίζει το ανθρώπινο πρόσωπο, είναι εντελώς παράδοξοι. Δεν εμπίπτουν στην δική μας λογική και εκλογίκευση, στον έλεγχο και την ανάλυσή μας. Δεν μπαίνουν ακόμη και μέσα στους νόμους και την ηθική μας. Το χάδι του θεού δεν το ερμηνεύουμε αλλά το βιώνουμε. Δεν το αναλύουμε αλλά το γευόμαστε. Είναι εμπειρία και όχι ερμηνεία. Πόσοι άνθρωποι τρώνε μόνον ξερό παξιμάδι, αλλά μέρα-νύχτα δοξολογούν τον Θεό και τρέφονται με ουράνια γλυκύτητα! Αυτοί οι άνθρωποι αποκτούν πνευματική ευαισθησία και γνωρίζουν τα χάδια του Θεού…

Τα χάδια του Θεού είναι η αγαπητική παρουσία Του, οι ευλογίες Του μέσα στην ζωή μας. Είναι αυτό το χάδι που προσπαθεί απεγνωσμένα να σωπάσει το αρχαϊκό κλάμα μας, να καλύψει την μεγάλη έλλειψη. Να φανερώσει ότι ο Θεός είναι, ήταν και θα παραμείνει μία ανοιχτή αγκαλιά που συν-χωρεί τα πάθη και ηρεμεί τους καημούς μας. Στο ποσοστό που επιτρέπουμε στον εαυτό μας να βιώσει την αγκαλιά και το χάδι του Θεού, η γκρίνια μεταμορφώνεται σε δοξολογία και ευχαριστία…

π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος

Από το βιβλίο “Η ενοχή της χαράς”, εκδ. Αρμός, 2016, σελ. 79-81

Απόηχοι νοερών... καταβάσεων - Εβδομάδα 8η

“ μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου”.

Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο

“Μια μέρα ο χρόνος θα πεθάνει και η Αγάπη θα τον θάψει”.

R. Brautigan

Απόηχοι νοερών... καταβάσεων - Εβδομάδα 7η

“Η δόξα στην οποία καλείται ο άνθρωπος, είναι να μοιάσει περισσότερο στο Θεό, με το να γίνει πιο ανθρώπινος”

π. Δημήτριος Staniloae

Ο ψαλμός της … εξορίας

…λειτουργική λεπτομέρεια της Κυριακής του Ασώτου. Στον Όρθρο, μετά τον γιορταστικό και χαρούμενο ψαλμό του Πολυελαίου, ψέλνουμε τον λυπηρό και νοσταλγικό 136ο ψαλμό:

‘Επί των ποταμών Βαβυλώνας εκεί εκαθήσαμεν και εκλαύσαμεν εν τω μνησθήναι ημάς της Σιών... πώς ασομαι την ωδήν Κυρίου επί γης αλλότριας; εάν επιλάθωμαί σου Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου˙ κολληθείη η γλώσσα μου τω λαρύγγί μου, εάν μη σου μνησθώ, εάν μη προανατάξωμαι τήν Ιερουσαλήμ ως εν αρχή της ευφροσύνης μου’.

Είναι ο ψαλμός της εξορίας. Τον έψαλλαν οι Εβραίοι κατά τη βαβυλώνια αιχμαλωσία τους καθώς σκέφτονταν την ιερή πόλη τους, την Ιερουσαλήμ. Από τότε ο ψαλμός αυτός έγινε ο ψαλμός του ανθρώπου που συνειδητοποιεί την αποξένωση του από το Θεό και συναισθανόμενος αυτή την εξορία γίνεται πάλι άνθρωπος. Γίνεται εκείνος που ποτέ πια δε θα νιώσει βαθιά ικανοποίηση με τίποτε στον «πεπτωκότα» αυτόν κόσμο, γιατί από τη φύση και από την κλήση του είναι ένας αναζητητής του Τέλειου…

π. Alexander Schmemann

απόσπασμα από το βιβλίο ‘Μεγάλη Σαρακοστή’, εκδ. Ακρίτας

Εκκίνηση επιστροφής

"Κάποτε ρωτήθηκε ένας μοναχός: Τι κάνετε εκεί στο μοναστήρι;

Κι αυτός απάντησε: Πέφτουμε και σηκωνόμαστε, πέφτουμε και σηκωνόμαστε,

πέφτουμε και πάλι σηκωνόμαστε."

Titο Colliander

Η μετάνοια ορίζει το σημείο εκκίνησης του ταξιδιού μας. Ο ελληνικός όρος μετάνοια, όπως είπαμε, δηλώνει αρχικά «αλλαγή του νου». Αν κατανοηθεί σωστά, η μετάνοια δεν είναι αρνητική αλλά θετική. Σημαίνει όχι οίκτο για τον εαυτό μας ή τύψεις συνειδήσεως, αλλά μεταστροφή, την επαναφορά του κέντρου όλης της ζωής μας στην Τριάδα. Σημαίνει να κοιτάζουμε όχι με θλίψη προς τα πίσω, αλλά προς τα εμπρός μ' ελπίδα· -όχι προς τα κάτω, στις ατέλειές μας, αλλά προς τα πάνω, στην αγάπη του Θεού. Σημαίνει να δούμε όχι ό,τι δεν καταφέραμε να είμαστε αλλ' ότι με τη θεία χάρη μπορούμε να γίνουμε τώρα· και να δράσουμε γι' αυτό που βλέπουμε. Το να μετανοήσουμε σημαίνει ν' ανοίξουμε τα μάτια μας προς το φως. Μ' αυτή την έννοια η μετάνοια δεν είναι μόνο μια μοναδική πράξη, έν' αρχικό βήμα, αλλά μια συνεχιζόμενη κατάσταση, μια στάση της καρδιάς και της θέλησης που χρειάζεται ν' ανανεώνεται ασταμάτητα ως το τέλος της ζωής. Με τα λόγια του αγ. Ησαΐα της Σκήτης, «Ο Θεός μας ζητάει να συνεχίζουμε να μετανοούμε ως την τελευταία μας αναπνοή». «Αυτή η ζωή σου έχει δοθεί για μετάνοια», λέει ο άγ. Ισαάκ ο Σύρος, «μην τη σπαταλάς σε άλλα πράγματα».

Το να μετανοήσεις σημαίνει να ξυπνήσεις. Η μετάνοια, η αλλαγή του νου, οδηγεί στην εγρήγορση. Ο ελληνικός όρος που χρησιμοποιείται εδώ, νήψη, σημαίνει στην κυριολεξία νηφαλιότητα και επαγρύπνηση -το αντίθετο από μια κατάσταση ναρκωτικής ή αλκοολικής αναισθησίας κι επομένως, σε συνάρτηση με την πνευματική ζωή, σημαίνει προσοχή, επαγρύπνηση, ανάμνηση. Όταν ο άσωτος υιός μετενόησε, λέγεται ότι «ήλθεν εις εαυτόν» (Λουκ. 15,17). Ο «νηπτικός» άνθρωπος είναι αυτός που έχει έρθει στον εαυτό του, που δεν ονειροπολεί παρασυρόμενος άσκοπα κάτω από την επίδραση περαστικών ορμών αλλά που έχει αίσθηση της κατεύθυνσης και του σκοπού. Όπως Το Ευαγγέλιον της Αληθείας (μέσα 2ου αι.). το εκφράζει, «Είναι σαν κι' αυτόν που ξυπνάει από μεθύσι και ξανάρχεται στον εαυτό του... Ξέρει από πού ήρθε και πού πηγαίνει».

Kallistos Ware

“Ο ορθόδοξος δρόμος”, Εκδ. Επτάλοφος, 1984, σελ. 130-131

Ο γυρισμός των εξορίστων

Πηγή

«…Νησιά που μες στο χάρτη δε θα βρεις, νησιά βρέφη της τρικυμίας

βύζαξαν τόσο αίμα, τόσον πόνο…

Νησιά που μες στο χάρτη δε θα βρεις – Μα εσύ ναύτη

όταν ζυγώνεις στους στιφούς κάβους της αρετής,

εκεί που τα νερά είναι δύσκολα, χαμήλωσε το βλέμμα

κι όρθωσε τα κουπιά, να χαιρετίσεις

αυτούς που δεν κουράστηκε ποτέ το μεγαλείο τους

[…]

Μια δυνατή αίσθηση ταράζει τον αγέρα.

Χτυπούν φτερά καλοκαιρινών αναστημένων

μια δυνατή αίσθηση – Όμως εσείς αισθάνεστε;

στ’ αλήθεια πέστε μας αισθάνεστε,

μ’ αυτά τα μάτια που σας ράγισαν

μ’ αυτό το δέρμα που σας έξυσαν

με τα σπασμένα κόκαλά σας

τραβέρσες στις γραμμές τόσων παραλλήλων;

Κι εμάς που μόνο ν’ αγαπούμε ξέρουμε,

εμάς που δεν τολμήσαμε

τίποτα πέρα από μια τύψη

τίποτα πέρα από έναν πόνο,

εμάς που μόνο να αγαπούμε ξέρουμε, άραγε θα καταδεχτείτε

να μας αγαπήσετε, θα καταδεχτείτε;

-…κι αυτοί βουβοί και σοβαροί ξεμπάρκαιναν από τα σκού-

ρα πλοία τους

κρυφοδαγκώνοντας με οργή τα ξεσκισμένα χείλια τους που

ετρέμαν.

Ξέραν αυτοί τι θρίαμβο κλείναν στην καρδιά,

τι ίλιγγο αγάπης».

Βύρων Λεοντάρης

Πηγή

Εάν καταλάβεις ότι η αγάπη δεν ξέρει από «δικαιοσύνη» και ότι όποιος αληθινά αγαπάει δεν ζητάει το δίκιο του μα επιθυμεί την ενότητα, τότε θα δεις ότι μια αγκαλιά και ένα φιλί είναι η απάντηση και η λύση μαζί.

π. Λίβυος

Του μοιάζουμε;

Πηγή

Η ευσπλαχνία είναι απέραντη δύναμη· 

αυτή μικραίνει το χάσμα ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό, 

ανάμεσα στην γη και τον ουρανό… 

εκεί όπου πραγματοποιείται το Ευαγγέλιο, εκεί ήδη εμφανίζεται ο Παράδεισος.

Ο Θεός τίποτε δεν αγαπάει τόσο, όσο την ευσπλαχνία. 

Όλο το Ευαγγέλιο συνοψίζεται στην ευσπλαχνία.

Ξέρετε με τι ο άνθρωπος γίνεται περισσότερο όμοιος με τον Θεό; 

Με την ευσπλαχνία, και αυτή εξασφαλίζει στον άνθρωπο αθανασία και αιώνια ζωή.

Η υψηλότερη εντολή του Θεανθρώπου στους ανθρώπους είναι: 

«γίνετε ελεήμονες όπως είναι ελεήμονας ο Ουράνιος Πατήρ-Θεός». 

Εάν, λοιπόν, είσαι εύσπλαχνος, άνθρωπε, μοιάζεις με τον Θεό, 

διότι εκτελείς έργο του Θεού στον κόσμο.

Η ευσπλαχνία έχει θεϊκή καταγωγή,

διότι, από τον Θεόν γεννιέται,

με τον Θεό αναπτύσσεται

και με τον Θεό ωριμάζει.

Χωρίς ευσπλαχνία ο Θεός θα έπαυε να είναι Θεός, 

όπως και ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος…

Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς

Απόηχοι νοερών... καταβάσεων - Εβδομάδα 6η

“Αυτό που βασανίζει δεν είναι ούτε οι καμπούρες και τα βαθουλώματα στα κορμιά ούτε η ασχήμια. Είναι ο Μότσαρτ που δολοφονείται μέσα στον κάθε άνθρωπο…

Μόνο το Πνεύμα, όταν πνέει στη λάσπη, μπορεί να δημιουργήσει τον Άνθρωπο”.

Antoin de Saint-Exupéry

Ελευθερία

μόνο τα άνθη αγαπούν αληθινά

την ελευθερία

γι’ αυτή μιλούν κρυφά

στο αυτί του ανέμου

μα εκείνος δεν κρατά το μυστικό

κι ευωδιάζει

Β. Κάσσος

Ποίημα από τη συλλογή «Η πείρα του θανάτου», εκδ.  Ίνδικτος 2002

Η αληθινή δόξα

Πηγή

Εἶναι σχεδὸν ἀδύνατο νὰ μεταφέρεις στὸ σύγχρονο ἄνθρωπο ποὺ τρέφεται μὲ τὴ δημοσιότητα, τὴν αὐτοπροβολὴ καὶ τὴν ἀτελείωτη αὐτοεξύμνηση, τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖνο ποὺ εἶναι αὐθεντικὰ τέλειο, ὄμορφο καὶ καλὸ εἶναι τὴν ἴδια στιγμὴ γνήσια ταπεινό. Ἀκριβῶς γιατί ἡ τελειότητα δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴ «δημοσιότητα», τὴν ἐξωτερικὴ δόξα ἢ ἀπὸ τὴν κάθε εἴδους ἐπίδειξη. Ὁ Θεὸς εἶναι ταπεινὸς γιατί εἶναι τέλειος. Ἡ ταπείνωσή Του εἶναι ἡ δόξα Του καὶ ἡ πηγὴ κάθε ἀληθινῆς ὀμορφιᾶς, τελειότητας καὶ καλοσύνης: Καθένας ποὺ προσεγγίζει τὸ Θεὸ καὶ Τὸν γνωρίζει αὐτόματα μοιράζεται τὴ Θεία ταπείνωση καὶ ὡραΐζεται μέσα σ’ αὐτή. Αὐτὸ συνέβηκε μὲ τὴν Παναγία, τὴ Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἡ ταπείνωση τὴν ἔκανε χαρὰ ὅλης τῆς οἰκουμένης καὶ τρανὴ ἀποκάλυψη τῆς ὡραιότητας πάνω στὴ γῆ· αὐτὸ ἔγινε καὶ μὲ ὅλους τοὺς ἁγίους· τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ κάθε ἀνθρώπινη ὕπαρξη στὶς σπάνιες στιγμὲς τῆς ἐπαφῆς της μὲ το Θεό.

Πῶς κανεὶς γίνεται ταπεινός; Ἡ ἀπάντηση γιὰ ἕνα χριστιανὸ εἶναι ἁπλή: μὲ τὴν ἐνατένιση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι ἡ σαρκωμένη Θεία ταπείνωση, ὁ Ἕνας, μέσα στὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς ἀποκάλυψε, μιὰ γιὰ πάντα, τὴ δόξα Του σὰν ταπείνωση καὶ τὴν ταπείνωσή Του σὰν δόξα. «Νῦν» εἶπε ὁ Χριστὸς τὴ νύχτα τῆς ἄκρας ταπείνωσής Του, «ἐδοξάσθη ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καὶ ὁ Θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ». Ἡ ταπείνωση μαθαίνεται ἐνατενίζοντας τὸ Χριστὸ ὁ ὁποῖος εἶπε: «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾶος εἰμὶ καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ». Τελικὰ γινόμαστε ταπεινοὶ μὲ τὸ νὰ μετρᾶμε τὸ καθετὶ μὲ μέτρο τὰ Χριστὸ καὶ νὰ ἀναφερόμαστε γιὰ ὅλα σ’ Αὐτόν. Χωρὶς τὸ Χριστὸ ἡ ἀληθινὴ ταπείνωση εἶναι ἀδύνατη…

Schmemann Alexander