Με λόγια που σε κάνουν
να δακρύσεις, ο Αυγουστίνος περιγράφει την απόγνωση στην οποία τον βούλιαξε ο
θάνατος του φίλου του Νεβρίδιου (Εξομολογήσεις iv,10). Στη συνέχεια καταλήγει
σε ένα ηθικό δίδαγμα. "Αυτό συμβαίνει, λέει, όταν δίνεις την καρδιά σου σε
κάτι άλλο εκτός από τον Θεό. Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα πεθαίνουν. Μην αφήσετε
την ευτυχία σας να εξαρτάται από κάτι που μπορεί να χάσετε. Αν είναι σκοπός της
αγάπης να είναι ευλογία, και όχι δυστυχία, τότε πρέπει να την προορίζουμε στον
μόνο Αγαπημένο που δεν θα πεθάνει ποτέ".
Φυσικά η σκέψη αυτή είναι πολύ
λογική. Μην βάζετε τα αγαθά σας σε ένα τρύπιο ασκί. Μην ξοδεύεστε στο να
φτιάξετε ένα σπίτι από το οποίο μπορεί να σας διώξουν. Και δεν υπάρχει ζωντανός
άνθρωπος που να συμμερίζεται τόσο φυσικά όσο εγώ τέτοιες έξυπνες υπερβολές.
Είμαι ο τύπος ανθρώπου που πρώτα κοιτάζει την σιγουριά του, την ασφάλειά του.
Από όλα τα επιχειρήματα εναντίον της αγάπης κανένα δεν επικαλείται, κανένα δεν
δελεάζει, τόσο έντονα την φίλαυτη φύση
μου, όσο η προειδοποίηση: "Πρόσεχε, μπορεί να σε κάνει να υποφέρεις".
Δελεάζει την φύση μου, την
ψυχοσύνθεσή μου. Όχι όμως και την συνείδησή μου. Όταν δελεάζομαι από το
παραπάνω επιχείρημα καταλαβαίνω ότι βρίσκομαι χιλιάδες μίλια μακριά από τον
Χριστό. Αν είμαι σίγουρος για κάτι, αυτό είναι πως η διδασκαλία Του σε καμία
περίπτωση δεν είχε σκοπό να επιβεβαιώσει την ορμέμφυτη προτίμηση μου για
σίγουρες επενδύσεις και περιορισμένες υποχρεώσεις. Αμφιβάλλω αν υπάρχει κάτι
μέσα μου που να τον ευχαριστεί λιγότερο απ' ό,τι αυτό. Και ποιος θα μπορούσε να
ξεκινήσει να αγαπά τον Θεό στηριζόμενος σε μια τέτοια συνετή βάση, λόγω της
αυξημένης θα λέγαμε ασφάλειας; Ποιός θα μπορούσε να συμπεριλάβει καν μια τέτοια
στάση στον χώρο της αγάπης; Θα διαλέγατε την γυναίκα σας ή έναν φίλο ή ακόμα
και τον σκύλο σας με αυτή την λογική;
Νομίζω πως αυτό το απόσπασμα από τις
εξομολογήσεις είναι λιγότερο, μέρος του Χριστιανισμού του Αυγουστίνου και
περισσότερο αποκύημα των παγανιστικών φιλοσοφιών μέσα στις οποίες ανατράφηκε.
Μοιάζει περισσότερο με την Στωική απάθεια ή με τον νεοπλατωνικό μυστικισμό παρά
με την φιλανθρωπία. Οι χριστιανοί ακολουθούμε Κάποιον που έκλαψε πικρά για την
Ιερουσαλήμ και έξω από τον τάφο του
Λαζάρου. Και ενώ τους αγαπούσε όλους, ωστόσο αγαπούσε με μία ιδιαίτερη έννοια
ένα συγκεκριμένο απόστολο. Ο απ. Παύλος είναι πιο κοντά στην αλήθεια από τον
Αυγουστίνο, αφού δεν δείχνει κανένα σημάδι, ότι δεν θα υπέφερε, ούτε ότι δεν θα
έπρεπε να υποφέρει, αν ο Επαφρόδιτος είχε πεθάνει (Προς Φιλιππησίους 2:27).
Ακόμα και αν ήταν δεδομένο ότι η
εξασφάλιση ενάντια στη θλίψη ήταν η μεγαλύτερη σοφία μας, ο Θεός μας την
προτείνει; Προφανώς όχι. Ο Χριστός φτάνει να πει "Γιατί με
εγκατέλειψες;"
Δεν υπάρχει διαφυγή όπως μας την
προτείνει ο Αυγουστίνος. Ούτε άλλου είδους διαφυγή. Δεν υπάρχει σίγουρη
"εξασφάλιση". Το να αγαπάς, εξ' ορισμού σημαίνει να είσαι ευάλωτος.
Αγαπήστε οτιδήποτε και σίγουρα θα νιώσετε την καρδιά σας να σφίγγεται. Είναι πολύ πιθανό ακόμα να σπάσει. Αν θέλετε
να βεβαιωθείτε ότι θα παραμείνει ανέπαφη, δεν πρέπει να την δώσετε σε κανέναν
ούτε καν σε ένα ζώο. Τυλίξτε τη προσεκτικά με διάφορα χόμπι και μικρές
πολυτέλειες, αποφύγετε κάθε μπλέξιμο, κλειδώστε τη ερμητικά στο φέρετρο του
εγωισμού σας. Εκεί όμως, ασφαλής πλέον, μέσα στο σκοτάδι, στην ακινησία, χωρίς
αέρα, η καρδιά σας θ’ αλλάξει. Δεν θα σπάσει, αλλά θα γίνει άθραυστη,
αδιάτρητη, και θα χάσει την ικανότητα να μεταμορφωθεί. Η εναλλακτική λύση αντί
της τραγωδίας, ή τουλάχιστον του ρίσκου της τραγωδίας, είναι η καταδίκη. Το
μόνο μέρος εκτός του Παραδείσου όπου μπορείτε να είστε απόλυτα ασφαλείς από
όλους τους κινδύνους και τις ενοχλήσεις της αγάπης, είναι η Κόλαση.
C.S.Lewis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου